CAS Number คืออะไร
รูปที่ 1 CAS Number บนฉลากสารเคมี
CAS Number คืออะไร
เป็นเรื่องที่สำคัญและจำเป็นมาก สำหรับผู้ใช้และผู้เกี่ยวข้องกับสารเคมีทุกคน ที่ควรจะทราบข้อมูลเบื้องต้นของสารเคมี อาทิเช่น ชื่อสารเคมี ผู้ผลิต Catalogue number ประเภทของสารอันตราย และขนาดบรรจุ เป็นต้น เพื่อการใช้งานหรือการจัดการสารเคมีอย่างถูกต้อง เหมาะสม และปลอดภัย บนฉลากของขวดสารเคมี มีพื้นที่เล็กๆ (รูปที่1) ที่ระบุชุดตัวเลขชุดหนึ่งซึ่งเรียกว่า CAS number โดยทั่วไปผู้ใช้มักไม่ค่อยสังเกตหรือไม่ค่อยให้ความสำคัญมากนัก เพราะไม่ทราบว่ามีประโยชน์หรือจะนำไปใช้ได้อย่างไร ครั้นพอต้องการจะใช้บางทีก็หาไม่พบ หรือแยกแยะไม่ออกว่าตัวเลขแบบไหน ดูผ่าน ๆ บนฉลากก็มีตัวเลขหลายชนิดปรากฎมากมายเต็มไปหมด และเนื่องจากในฐานข้อมูลของโปรแกรมการจัดการข้อมูลสารเคมี ChemTrack ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้ใช้ CAS-Number เป็นตัวเลขเพื่อใช้อ้างอิงสารเคมีด้วย ฉะนั้นเพื่อให้ผู้เกี่ยวข้องได้เข้าใจความหมายของ CAS-Number เบื้องต้น ภายในระยะเวลาอันสั้น จึงขอแนะนำเกร็ดความรู้เกี่ยวกับ CAS-Number โดยผ่านคำถาม 6 คำถาม ดังต่อไปนี้
1. CAS-Number คืออะไร
CAS-Numbers, CAS RNs หรือ CAS #s คือ ชุดตัวเลขอ้างอิงเฉพาะของสารเคมี ทำหน้าที่คล้าย ๆ กับเป็นรหัสประจำตัวเพื่อระบุสารเคมี CAS-Number ประกอบด้วยตัวเลขสูงสุดไม่เกิน 9 หลัก (xxxxxx-xx-x)
ส่วนแรก ประกอบด้วยตัวเลข 2-6 หลัก
ส่วนที่สอง ประกอบด้วยตัวเลข 2 หลัก
ส่วนสุดท้าย เป็นตัวเลข 1 หลัก
ตัวอย่างเช่น
น้ำ มี CASNumber คือ 7732-18-5, D-glucose คือ 50-99-7, และ Acetone คือ 67-64-1 เป็นต้น
2. ทำไมต้องใช้ CAS-Number
เนื่องจาก CASNumber ไม่ขึ้นอยู่กับระบบการเรียกชื่อใดๆ จึงเป็นระบบที่ชัดเจน เชื่อถือได้ และมีมาตรฐานสำหรับการเรียกชื่อสารเคมีแต่ละตัว (ซึ่งอาจจะมีชื่อเรียกต่างๆ กันไป) อีกทั้งยังใช้เป็นแหล่งอ้างอิงสากลเพื่อระบุสารเคมี สำหรับการใช้งานในแวดวงทางวิทยาศาสตร์ อุตสาหกรรม และหน่วยงานที่ออกกฎหมาย
3. CAS-Number ได้มาจากที่ไหน
CAS (Chemical Abstracts Service) Number เป็นรหัสสารเคมีที่กำหนดโดย Chemical Abstracts Service ซึ่งเป็นหน่วยงานของ สมาคมเคมีแห่งประเทศ สหรัฐอเมริกัน (American Chemical Society) สารเคมีตัวใด ๆ เมื่อลงทะเบียนเข้าสู่ฐานข้อมูลของ Chemical Abstracts Service แล้วจะได้รับ CAS Registry Number ซึ่งกำหนดไปตามลำดับ
-
สารประกอบที่มีการลงทะเบียนในฐานข้อมูลของ Chemical Abstracts Service ได้แก่
– สารประกอบอินทรีย์ (Organic compounds)
– สารประกอบอนินทรีย์ (Inorganic compounds)
– โลหะ (Metals)
– อัลลอยด์ (Alloys)
– แร่ (Minerals)
– สารประกอบเชิงซ้อน (Coordination compounds)
– สารโลหะอินทรีย์ (Organometallics)
– ธาตุ (Elements)
– ไอโซโทป (Isotopes)
– อนุภาคนิวเคลียร์ (Nuclear Particles)
– โปรตีนและกรดนิวคลีอิก (Proteins and Nucleic Acids)
– พอลิเมอร์ (Polymers)
– Nonstructurable materials (UVCBs)
5. ปัจจุบันสารที่ลงทะเบียนและมี CAS-Number ในโลกนี้มีทั้งหมดเท่าไร
ข้อมูล ณ เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2551 มีการลงทะเบียนสารทั้งหมดมากกว่าสิบล้านตัว โดยแบ่งออกเป็น สารอินทรีย์และสารอนินทรีย์จำนวน 37,010,739 ตัว และที่พวกเป็น sequences อีกจำนวน 60,060,484 ตัว
6. จะหา CAS-Number ได้จากที่ใดบ้าง
2. Wikipedia, the free encyclopedia: http://en.wikipedia.org/wiki/CAS_registry_number
3. ฐานความรู้เรื่องความปลอดภัยด้านสารเคมี: http://www.chemtrack.org/CAS-Intro.asp
ใส่ความเห็น